محمدتقی مدرس رضوی
مدرس رضوی خراسانی، محمدتقی
قرن: 14 (1365-1274 ش)
محقق، دانشمند، مصحح و استاد دانشگاه. پدرش، میرزا محمدباقر از علماى بزرگ خراسان و مدرس اول آستان قدس رضوى بود. در مشهد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى را در مدارس جدید زادگاهش فراگرفت. سپس به آموختن علوم قدیمه نزد اساتید آن زمان پرداخت.
وى كتابهاى «مغنى» و «مطول» تفتازانى و قسمتى از شرح «منظومه» حاج ملا هادى سبزوارى را نزد میرزا عبدالجواد ادیب نیشابورى آموخت. «تحریر اقلیدس» و «مجسطى» و كتب ریاضى قدیم و «شرح لمعه» در فقه و «قوانین» در اصول را نزد پدر خواند. سپس از محضر آقا بزرگ حكیم استفاده نمود و «شرح هدایة» و «شرح اشارات» را نزد او خواند.
آنگاه مدتى از درس خارج فقه و اصول آیت‌اللَّه قمى و آیت‌اللَّه آقا میرزا محمد آقازاده استفاده كرد. در 1298 ش به تهران آمد و از محضر آقا سید محمد تنكابنى و آقا میرزا محمدطاهر تنكابنى بهره برد و به تكمیل تحصیلات قدیم و جدید خود در مدارس سپهسالار و آلیانس پرداخت.
او از 1310 ش به معلمى و ناظمى مدرسه‌ى سپهسالار (شهید مطهرى فعلى) و تدریس در مدارس دارالفنون، علمیه، معرفت و شرافت پرداخت و بعد از 1317 ش به معلمى و بعدها به سمت استادى دانشكده‌ى علوم معقول و منقول منسوب گردید. وى نزدیك دو سال همكار علامه‌ى دهخدا در تكمیل «لغت نامه» بود.
از آثار وى: «احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسى»؛ «تاریخ رجال خراسان»؛ «تاریخ مشهد رضوى»؛ رساله‌اى در «علم عروض»؛ تعلیقات «حدیقة الحقیقة» سنایى؛ تصیحح «المعجم فى معاییر اشعار العجم»؛ تصحیح و اهتمام «اساس الاقتباس» خواجه نصیرالدین طوسى؛ تصحیح «تاریخ بخارا»؛ تصحیح «دیوان» سید حسن غزنوى؛ مقدمه و تعلیقات «ترجمه‌ى میزان الحكمة» خازنى؛ اهتمام در انتشار كتابهاى: «شجره الحكمة» خازنى؛ اهتمام در انتشار كتابهاى: «شجره‌ى طیبه» در انساب سلسله‌ى سادات علویه رضویه، «دیوان» انورى و «دیوان» سنایى غزنوى.
منبع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج5، ص204.